น่าจะเป็นเวลาเกือบครบ 1 ปีแล้วที่ฟุตบอลต้องแข่งขันกันแบบไร้แฟนบอลในสนาม หลังการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่ยังไม่รู้ว่าจะสิ้นสุดไปตอนไหน
สิ่งนี้ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อแฟนบอลที่เข้ามาชมเกมและเสพบรรยากาศเกมลูกหนังในสนามเท่านั้น แต่รวมไปถึงแฟนบอลอีกประเภทที่เลือกติดตามเกมจากหน้าจอโทรทัศน์ที่บ้านของพวกเขาด้วย เนื่องจากตารางเวลาแข่งขันที่เปลี่ยนไปจากฤดูกาลก่อน
นั่นทำให้ลีกต่าง ๆ จึงต้องหาแนวทางต่าง ๆ ในการถ่ายทอดสดเพื่อให้ทำให้แฟนบอลยังให้ความสนใจกับการแข่งขันท่ามกลางการแพร่ระบาดของโรคร้าย
UFA ARENA จะพาไปดูว่า 5 ลีกใหญ่ในยุโรปลีกว่ามีวิธีการจัดการถ่ายทอดสดผ่านจอแก้วอย่างไร เข้าถึงแฟน ๆ ได้มากน้อยแค่ไหน ผ่านมุมมองของนักข่าวที่ประจำการอยู่ในประเทศนั้น ๆ
ลีกเอิง | วิกฤตลิขสิทธิ์ถ่ายทอดสด
ในฝรั่งเศส การล็อคดาวน์เกิดขึ้นพอดีกับช่วงที่ลิขสิทธ์การถ่ายทอดสดกำลังเผชิญกับวิกฤต เนื่องจาก ลีกเอิง ไม่ใช่ลีกที่ได้รับความนิยมมากนัก แม้แต่ในประเทศของพวกเขาก็ตาม ซึ่งข้อตกลงล่าสุดที่เซ็นไว้ 4 ปีกับ Mediapro สื่อจอแก้วจากสเปน ก็พังทลายลงไปภายในเวลาแค่ 5 เดือน
“มันเป็นไปไม่ได้ที่พูดถึงผลกระทบจากโควิด โดยไม่กล่าวถึงวิกฤตด้านลิขสิทธิ์ถ่ายทอดสดเลย สิ่งเหล่านี้ล้วนเชื่อมกัน” โจนาธาน จอห์นสัน นักข่าวจาก CBS Sports ที่ประจำอยู่ในกรุงปารีส กล่าว
“การสูญเสียผู้ชมเป็นปัญหาหลัก เพราะหลาย ๆ สโมสร อยู่ได้ด้วยรายได้ค่าเข้าชมจากการแข่งขัน เม็ดเงินจากทีวี และการซื้อขายนักเตะ และกรณีของ Mediapro ก็ทำให้มันรุนแรงขึ้นไปอีก”
ความกังวลเกี่ยวกับสัญญาลิขสิทธิ์โทรทัศน์ปรากฏขึ้นไม่นานหลังจากเริ่มฤดูกาล ในเดือนตุลาคม เฆาเม่ รูเลส ผู้บริหารระดับสูงของ Mediapro ยืนยันว่าบริษัทของเขาไม่ได้หันหลังเดินจากไปเลย แต่ได้แสดงความชัดเจนว่าต้องการเจรจาเงื่อนไขใหม่ เพราะการมาของโรคระบาด
“ไม่มีใครสามารถคาดเดาผลกระทบทางสังคมและเศรษฐกิจของ Covid-19 ได้ สิ่งนี้ทำให้เราได้เห็นกับ LFP (องค์กรดูแลลีกฟุตบอลฝรั่งเศส) ว่าเราจะปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ได้อย่างไรโดยไม่ต้องถามถึงความมุ่งมั่นที่เราทำในเดือนเมษายน 2018” รูเลส กล่าว
จากนั้นในเดือนธันวาคม LFP ได้ออกแถลงการณ์ว่าได้ยุติดีลกับ Mediapro แล้ว ซึ่งจะถ่ายทอดสดถึงเดือนมกราคมนี้เท่านั้น และกำลังเจรจากับ Canal Plus ช่องดังในแดนน้ำหอมเพื่อรับช่วงต่อลิขสิทธิ์นี้
“ฟุตบอลฝรั่งเศสถูกบังคับให้ต้องปรับปรุงใหม่” จอห์นสัน กล่าวเสริม “มันไม่เคยเกี่ยวกับเหตุการณ์การดูการแข่งขันทางทีวีหรือในสนามกีฬามาก่อนเลย แต่มันเกี่ยวกับการดึงดูดผู้คนที่สนใจในสินค้าตัวนี้มากกว่า”
“หลายคนหันหลังให้ลีกเอิง เพราะพวกเขาเชื่อว่ามันด้อยกว่าลีกอื่น ๆ อย่างไรก็ตามตอนนี้ไม่มีที่ไหนสามารถรับชมได้ฟรี ๆ ผ่านทีวี ซึ่งหมายความว่า ลีกเอิง ไม่สามารถเข้าถึงผู้คนทั่วไปในฝรั่งเศสได้เช่นกัน”
ที่แย่ไปกว่านั้น บรรยากาศในสนามยามไม่ผู้ชมยิ่งทำให้ ลีกลูกหนังในฝรั่งเศส ไม่ได้รับความสนใจเท่าไหร่ ไม่ว่าจะเป็นเสียงสังเคราะห์ที่ไม่ถูกใช้เหมือนลีกอื่น หรือ แบนเนอร์ต่าง ๆ ก็ไม่มีเช่นกัน
พรีเมียร์ลีก | เกมช่วงบ่ายวันเสาร์สีสันลดลง
เมื่อไม่มีผู้ชมในสนาม พรีเมียร์ลีก และ บริษัทโทรทัศน์ จึงตอบสนองต่อเสียงเรียกร้องของแฟนบอลให้สามารถรับชมการแข่งขันในทุก ๆ เกมเท่าที่จะทำได้
ลิขสิทธิ์ในอังกฤษถูกแบ่งแชร์กันระหว่าง Sky Sports, BT Sport, Amazon Prime และ BBC โดย 3 รายแรกใช้แพ็คเกจการสมัครสมาชิกและรายหลังได้รับเงินสนับสนุนจากค่าธรรมเนียม
ในช่วงหนึ่งซึ่งไม่นานนักในฤดูกาลนี้ มีการแข่งขันบางนัดที่สามารถรับชมได้แบบ pay-per-view (จ่ายเงินเพื่อดู) แต่ระบบนี้ก็ถูกยกเลิกในเดือนพฤศจิกายน และแบ่งเกมต่าง ๆ ให้กับ 4 เจ้าผู้ถือลิขสิทธิ์ร่วมกันนำไปถ่ายทอดสดผ่านทีวี
การแข่งขันช่วงสุดสัปดาห์จะถูกแบ่งไปเตะในวันศุกร์, เสาร์, อาทิตย์ และจันทร์ และด้วยกฏยกเว้นทำให้ เกมเวลา 3 โมงเย็นที่เตะในวันเสาร์ถูกนำกลับมาถ่ายทอดสดอีกครั้ง
ลอรี่ สมิธ ผู้สื่อข่าวฟุตบอลของ New York Times เชื่อว่าสิ่งนี้ทำให้ขาดการเชื่อมต่อระหว่างฟุตบอลกับแฟน ๆ ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา เนื่องจากการแยกเวลาแข่งทำให้การแข่งขันของแต่ละทีมอาจลดน้อยลง จนทำให้ความน่าสนใจลดตามลงไปด้วย
“ผมเข้าใจว่าทำไมทุกเกมจึงมีตารางบนทีวีเป็นของตัวเองเพื่อเพิ่มผู้ชมให้มากที่สุด (ปัญหา) ที่ผมข้องใจในช่วงคริสต์มาส ทั้งวันบ็อกซิ่งเดย์และวันปีใหม่ คุณคาดหวังว่าจะมีเกมเต็มตารางในช่วงเวลากลางและไม่เกิดขึ้นเลย ในวันบ็อกซิ่งเดย์มีแค่ 6 เกม และมีเพียง 2 ในวันปีใหม่พวกเขารู้สึกเหมือนวันอื่นแทน”
“ในพรีเมียร์ลีกความรู้สึกที่น่าสนใจที่เกิดขึ้นในช่วงบ่ายวันเสาร์นั้นหายไปเพราะพวกเขาแบ่งตารางเวลาแข่งแยกกัน”
“นั่นมีผลกระทบ 2 อย่างคือ ทำให้ฟุตบอลไม่มีการแข่งขันอะไร จุดศูนย์กลางของเกมวันหยุดสุดสัปดาห์คือช่วงบ่ายวันเสาร์และมันเหมือนกลายเป็นภาพนิ่งบนผนังเฉย ๆ ผมดูฟุตบอลน้อยลงเพราะไม่มีการแข่งขันอะไร มันยากที่จะติดตามถ้ามันถูกลดความน่าสนใจลง”
อย่างไรก็ตาม พรีเมียร์ลีก ก็พยายามทดแทนส่วนต่าง ๆ ที่ขาดหายไปในสนาม หลังการมาของโควิด เพื่อให้แฟนบอลรู้สึกถึงบรรยากาศในสนาม แม้จะไม่มีแฟนบอลก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นการใส่เสียงแฟนบอลโห่ร้องในสนาม หรือ ภาพของแฟนบอลทางบ้านที่กำลังชมเกมผ่าน Zoom ซึ่งตั้งอยู่บริเวณอัฒจันทร์
เซเรียอา | ตารางแข่งใหม่ทำสื่อหนังสือพิมพ์ป่วน
ฟุตบอลอิตาลีพยายามที่จะรักษาโครงสร้างเดิมเอาไว้โดยมีวันแข่งขันหลัก ๆ ตามปกติของวันอาทิตย์เวลา 15:00 น. ตามเวลาท้องถิ่นแม้ว่าการระบาดจะบังคับให้ต้องมีการสับเปลี่ยนเล็กน้อย
แต่เพราะบรรยากาศในสนาม และ การรายงานข่าวในหนังสือพิมพ์ที่เน้นไปเรื่องกีฬาโดยเฉพาะ เป็นสิ่งที่สำคัญของคนอิตาเลี่ยนในการรับชมในลูกหนังแดนมักะโรนี ทำให้สื่อนี้ได้รับผลกระทบจากตารางเวลาแข่งที่ไม่แน่นอนเช่นกัน จากการรายงานของ อดัม ดิ้กบี้ ผู้สื่อข่าวที่ประจำอยู่เมืองตูริน
“ตอนนี้พวกเขามีการแข่งขันในช่วงเที่ยงของวันอาทิตย์ในอิตาลี บวกกับอีก 2 เกมในวันอาทิตย์ช่วงเย็น และ 3 เกมในวันเสาร์ ซึ่งทุก ๆ เกม ถูกถ่ายทอดสดผ่านทางทีวีด้วย”
“เนื่องจากมีเกมกลางสัปดาห์เกือบทุกสัปดาห์ในตอนนี้ ซึ่งเกมใหญ่ ๆ หลายนัดที่ทำให้คุณประหลาดใจได้”
“ปกติแล้ว Gazzetta dello Sport จะมีเวลาในการผลิตผลงานในหนึ่งสัปดาห์ สื่อหนังสือพิมพ์จากอิตาลีมีชื่อเสียงอย่างมาก และพวกเขามีกิจวัตรหลัก ๆ ในวันจันทร์ คุณจะได้รับเรื่องราวต่าง ๆ จากช่วงสุดสัปดาห์ และ เรื่องเหล่านั้นหมายความอะไรบ้างในวันอังคาร จากนั้นความสนใจก็หันไปหาช่วงสุดสัปดาห์หน้าต่อไป”
“แต่ตอนนี้ไม่มีเวลาสร้างสร้างอะไรเลย มันเป็นเรื่องยากด้วยซ้ำกับอันดับตารางในลีกเพราะมันเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา”
ลาลีก้า | เวลาแข่งที่ไม่แน่นอน
เวลาแข่งขันที่ไม่แน่นอนมีอยู่ในฟุตบอลสเปนมานานก่อนช่วงล็อกดาวน์ แม้จะมีการเรียกร้องให้ใช้เวลากลางแบบที่มีในอังกฤษก็ตาม
อีกทั้งการถ่ายทอดสดมีปัญหาในสเปนมานานแล้ว โดยมักมีการตัดสินใจกำหนดตารางแข่งเพียงไม่กี่วันก่อนที่จะเริ่มฤดูกาลขึ้น
“มันเคยเป็นช่วงเวลา 5 โมงเย็นในวันอาทิตย์สำหรับเวลาในการแข่งขันหลัก ซึ่งสามารถเห็น 4 หรือ 5 เกมในเวลานั้นเลย แต่มันไม่ได้เป็นแบบนั้นมานานหลายปีแล้วล่ะ” แซม มาร์สเดน นักข่าวในบาร์เซโลน่าของ อีเอสพีเอ็น กล่าว
“ไม่มีความสับสนเหมือนในอังกฤษเพราะพวกเขามีช่วงเวลาที่แตกต่างกันถึง 10 ช่วง ผมเห็นว่าทำไมมันถึงเป็นความคิดที่ดีที่จะได้ดูเกม แม้ว่าตอนที่ผมติดตามลาลีกาโดยรวมมันรู้สึกถึงแรงกดดันที่มีในเกมตลอดช่วงสุดสัปดาห์”
“ถ้า เออิบาร์, เรอัล เบติส หรือ โอซาซูน่า เล่นในเวลาเดียวกัน ผมคงจะหาเวลาติดตามเกมเหล่านั้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้ามีรายการแบบ Soccer Saturday หรือสรุปผลแต่ละคู่ ผมเป็นพวกหมดความสนใจกับอะไร เพราะช่วงเวลาออกอากาศที่ต่างกัน
“จากสโมสรอย่าง ราโย บาเยกาโน่ มีการร้องเรียนเกี่ยวกับสถานที่แข่งขันของพวกเขา ผมคิดว่าผู้คนคงต้องการความแน่นอนมากกว่านี้ โดยเฉพาะในช่วงที่พวกเขาไม่สามารถไปชมเกมที่สนามได้”
ส่วนเรื่องภาพรวมในสนาม ลาลีก้า ก็นำเสียงแฟนบอลเข้ามาใช้เช่นเดียวกับในอังกฤษ หรือ เยอรมันด้วย แต่ก็ไม่โดดเด่นมากเท่าไหร่นัก
บุนเดสลีก้า | ยังน่าติดตามแม้ยึดเวลาแข่งเดิม
ฟุตบอลเยอรมันได้เผชิญหน้ากับการแพร่ระบาดอย่างใจเย็น และเป็นหนึ่งในลีกแรกของโลกที่อนุญาตให้แฟนบอลกลับเข้ามาในสนาม
เวลาเตะปกติคือช่วง 15.30 น. ในวันเสาร์ ซึ่งก็คงใช้อยู่ และรักษาโครงสร้างดั่งเดิมในลีกไว้ รวมถึงความรู้สึกในการแข่งขันก็ยังมีให้เห็นในลีกเมืองเบียร์ ซึ่งเป็นที่ สมิธ มองว่า ได้ขาดหายไปในอังกฤษ
“การเล่นเป็นปิดยังมีการแข่งขัน และผมรู้ว่าเพื่อน ๆ ก็ยังคงติดตามกันอยู่ อารมณ์แบบเดิมยังคงมีอยู่จากการรับชม การแข่งขันก็ยังมีอยู่ เพราะช่วงเวลาเตะก็ยังเหมือนเดิม” อาร์ชี่ ไรน์-ทู๊ต ผู้สื่อข่าวจากเยอรมัน กล่าว
“พวกกลุ่มอุลตร้าคงไม่มีความสุขเท่าไหร่ พวกเขาไม่ได้มีอยู่เกมเพื่อเกมผีที่ไร้ผู้ชม อย่างที่พวกเขาเรียกกัน แต่เพื่อให้ฟุตบอลดำเนินต่อไปในสถานะปัจจุบัน พวกเขาจำเป็นต้องเล่นเพื่อเงิน ณ จุดนั้น”
มากไปกว่านั้น การดูเกมผ่านจอแก้วก็ยังให้ความรู้สึกที่ยอดเยี่ยมด้วย เนื่องจากในบุนเดสลีก้ามีการใช้สังเคราะห์ในการเพิ่มบรรยากาศระหว่างชมเกม อีกทั้งยังมีแนวคิดสุดล้ำด้วยการนำแบนเนอร์รูปแฟนบอลมาใช้เพิ่มบรรยากาศในสนามอีกด้วย
ไม่แปลกที่ ลีกลูกหนังเยอรมันจะกลายเป็นต้นแบบให้กับลีกอื่น ๆ หลังยุคโควิดระบาดเป็นต้นมา
